در زایمان بی درد با روش اپیدورال از طریق سوزن کوچکی، کاتتر باریکی را به فضای خارج نخاعی زن حامله وارد می کنند و از طریق این کاتتر داروی بی حسی تزریق کرده، باعث از بین رفتن درد زایمان می شوند. هدف از این کار ایجاد بی حسی و بی دردی کمر به پایین می باشد. در صورتیکه زایمان طبیعی میسر نشود و به سزارین بیانجامد، از طریق همین کاتتر می توان برای سزارین نیز بی حسی لازم را فراهم آورد.
پدیده زایمان در اصل حرکت جنین در طول کانال زایمانی پس از شروع دردهای زایمان و نهایتا" خروج آن از واژن می باشد. این پدیده از 3 مرحله ی باز شدن کانال، خروج جنین و خروج جفت تشکیل می شود. در مرحله اول ( باز شدن مسیر) در اثر انقباضات و کشیدگی های عضلانی، دردهای بسیار شدیدی بوجود می آید. در طول مرحله دوم ( خروج جنین) نیز در اثر کشیدگی شدید کشاله ران و واژن این دردها ادامه می یابند. برای بی دردی زایمانی به غیر از روش اپیدورال ، روشهای دیگری هم قابل انجام است. این روشها شامل تمرینات تنفسی، هیپنوز، رایحه درمانی، طب سوزنی و تزریق بی حس کننده های موضعی می باشد ولی هیچ کدام به اندازه روش اپیدورال مؤثر نیست. امروزه از روش اپیدورال برای زایمان بی درد در سطح وسیعی استفاده می شود.
روش انجام بی دردی اپیدورال
بی دردی اپیدورال از روشهای محبوب و مورد استفاده متخصصین بیهوشی می باشد. قبل از اقدام به آن زن حامله مورد ارزیابی قرار می گیرد و چنانچه مانعی برای انجام وجود نداشته باشد، روش مربوطه را بطور کامل برای بیمار توضیح می دهند. سپس خانم حامله در وضعیت نشسته قرار می گیرد و داروی بی حسی به پوست بخش پشتی کمر تزریق می شود. به دنبال آن سوزن اپیدورال از پوست گذشته و وارد کانال می گردد و نهایتا" از درون سوزن کاتتر رد شده و دارو از طریق کاتتر تزریق می شود. در این روش انقباضات نرمال رحمی ادامه می یابند و تنها درد بیمار از بین می رود.
فواید زایمان بی درد
روش زایمان بی درد از طریق بی حسی اپیدورال اثرات مثبتی روی سلامت مادر و جنین دارد. مادر حامله به دلیل از بین رفتن درد بهتر می تواند زور بزند و پس از زایمان نیز بدلیل نبود درد، براحتی به نوزادش شیر خواهد داد. به علت اجتناب از تزریق وریدی دارو در این روش، وضعیت نوزاد بهتر خواهد بود و مادر نیز در طول ساعات طولانی قبل از زایمان احساس راحتی کرده، پس از زایمان نیز به سرعت بهبود خواهد یافت. این روش عوارض بسیار ناچیزی دارد ولی در زنانی که خونریزی زیادی کرده اند، عفونت موضعی در محل تزریق دارند و یا داروی رقیق کننده خون مصرف می کنند، ترجیح داده نمی شود.
