اگر پوست در معرض شرایط ناسالم محیطی قرار بگیرد، سلولهای پوستی دچار رشد غیر طبیعی خواهند شد که به آن سرطان یا کانسر پوست گفته می شود. کانسر پوست از جمله سرطان های شایع بوده و به دو نوع دیده می شود. در صورت دادن متاستاز (دست اندازی به سایر مناطق بدن) بسیار خطرآفرین خواهد شد. درمان آن نسبتا" مشکل می باشد.
علائم کانسر پوست چیست؟
ضایعات پوستی با الگوی خاص دیده می شوند. می تواند روی خال های از پیش موجود نیز به وجود آید. پیگیری و بررسی این ضایعات می تواند تشخیص زودرس کانسر پوست را موجب شود.
ضایعات کانسری پوست معمولا" بدشکل هستند. رنگ های مختلفی می توانند داشته باشند. در برخی موارد نیز می توانند بدون رنگ باشند. ضایعات ممکن است از اول بزرگ باشند و یا به تدریج بزرگ شوند. هرچند در اغلب موارد به رنگ سیاه یا قهوه ای دیده می شوند ولی با گذشت زمان به رنگ صورتی یا سبز متمایل به آبی تغییر رنگ می دهند. شکل نامنظمی دارند و با گذشت زمان نیز تغییر شکل می دهند.
کانسر پوست چه انواعی دارد؟
به دو نوع ملانوم و غیر ملانوم دیده می شود. نوع ملانوم هرچند نادر است ولی بسیار کشنده می باشد. در نوع ملانوم در اثر اختلال سیستم ایمنی، سلولهای سازنده رنگدانه پوستی ( ملانوسیت ) مورد هدف قرار می گیرد. با توجه به احتمال بالای انتشار به سایر ارگان های بدن، می تواند بسیار خطرناک باشد. بیشتر در پا، صورت و کف دست دیده می شود ولی می تواند بصورت نادر در نواحی تناسلی و چشم نیز به وجود آید. در صورت تشخیص زودرس، امکان درمان وجود دارد.
نوع غیر ملانوم اغلب در اثر تابش نور آفتاب به پوست ایجاد می گردد. این ضایعات در نواحی سطحی پوست و یا بافتهای عمقی پوست می توانند دیده شوند. در صورت تشخیص زودرس با برداشتن کامل نواحی درگیر، بیمار بهبودی پیدا می کند.
در فصل تابستان ماندن طولانی مدت در زیر اشعه آفتاب به منظور برنزه شدن، و یا استفاده از سولاریوم می تواند باعث آسیب سلولهای ملانوسیت شده و باعث بروز کانسر پوست گردد.
کانسر پوست چگونه درمان می شود؟
مهمترین کار، برداشتن نواحی درگیر و یا خال درگیر هست. در صورتیکه کانسر به سایر نواحی بدن منتشر نشده باشد، با برداشتن کامل محل های گرفتار، بیمار بهبودی پیدا می کند. برای اطمینان از عدم انتشار ضایعات به غدد لنفی اطراف، از این غدد نمونه برداری شده ( بیوپسی ) و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرد.
در صورت درگیری غدد لنفی، این غدد نیز طی جراحی برداشته می شوند و بر اساس شرایط بیمار شیمی درمانی و یا پرتودرمانی نیز انجام می پذیرد.
خطر کانسر پوست برای همه افراد وجود دارد. لذا باید در خصوص دوری از عوامل کانسر ساز اهتمام جدی به عمل آید. استفاده از کِرم های ضد آفتاب، پرهیز از سولاریوم های غیر استاندارد و دقت در انتخاب لوازم آرایشی و بهداشتی از جمله موارد قابل تأمل می باشد.
